يک کردستان مستقل نمي تواند دوام پيدا کند

مصاحبه  جلال طالباني با کريستف بلتانسکي

روزنامه ليبراسيون  13 آوريل 2005

برگردان : ياشار

 

• نگارش قانون اساسی بر عهده مجمعي متشکل از نمايندگان مجلس، متخصصين و شخصيت هاي سني که راي نياورده‌اند، خواهد بود. من امکان استفاده از حق وتوي رياست جمهوري را خواهم داشت و اتحاد کردها متشکل از هفتاد و دو نماينده مجلس است. واضح است که ما از موقعيت غير قابل انکاري برخوردار خواهيم بود. متن بايد پس از نگارش، از طريق يک رفراندوم رسميت يابد

جلال طالباني، رئيس تازه به کرسي نشسته دولت عراق قصد دارد از تمامي وزنه سياسي اش در مذاکرات آينده براي تدوين قانون اساسي اين کشور استفاده کند. او در اين رابطه به پرسشهاي خبرنگار روزنامه ليبراسيون پاسخ مي دهد.

 

سوال: يک کرد در صدر دولت عراق، اين يک واقعه تاريخي است!

طالباني: اين شروع عصر نويني در تاريخ کشور ما است. براي اولين بار سران يک دولت در پي يک انتخابات دمکراتيک بر سر کار آمده‌اند و نه در پي يک کودتا. براي من به عنوان يک کرد، اين به آن مفهوم است که از اين به بعد تمامي مردم عراق با هم برابرند. کردها ديگر شهروندان درجه دو محسوب نمي شوند.

 

سوال: در عراق اختيارات رئيس جمهور بيشتر به جنبه تشريفاتي  آن محدود مي شود.

طالباني: اشتباه نفرمائيد. اتحاد کردها خواستار يک پست اجرايي بود. رياست دولت يا نخست وزيري، و من را به عنوان کانديداي خود معرفي کردند. رئيس جمهور ضامن اتحاد کشور است، فرماندهي نيروهاي مسلح را بر عهده دارد و مي تواند در مواردي که غير قابل قبول تشخيص دهد، ا زحق وتوي خود در مقابل دولت استفاده کند.

 

سوال : پس شما خواستار اجراي يک نقش کليدي در مذاکرات براي تدوين قانون اساسي هستيد؟

طالباني: نگارش قانون اساسی بر عهده مجمعي متشکل از نمايندگان مجلس، متخصصين و شخصيت هاي سني که راي نياورده‌اند، خواهد بود. من امکان استفاده از حق وتوي رياست جمهوري را خواهم داشت و اتحاد کردها متشکل از هفتاد و دو نماينده مجلس است. واضح است که ما از موقعيت غير قابل انکاري برخوردار خواهيم بود. متن بايد پس از نگارش، از طريق يک رفراندوم رسميت يابد. طبق قانون، سه استان ( کردستان خود مختار شامل سه استان مي‌باشد.) با حداکثر دو سوم آراء مي‌توانند مانع تصويب آن شوند. براي اين منظور بايد به يک موافقت قبلي بين اعراب سني، شيعه ها و کردها رسيد. بدون توافق، رسميت دادن به آن غير ممکن است.

 

سوال: خط قرمز را در اين مذاکرات کجا مي دانيد؟

طالباني: ما از هرگونه بازگشت به يک فرم ديکتاتوري جلوگيري خواهيم کرد. ما خواهان يک سيستم فدرال با زيربناي برابري و دمکراسي هستيم. ضمنا براي ما متن قانون موقت ( اين سند توسط  «پل برمر» وکيل مختار سابق امريکا و شوراي موقت عراق تنظيم شده است) بايد به عنوان پايه اوليه کار در نظر گرفته شود.

 

سوال: آيت الله سيستاني، حامي ليست مشترک شيعه ها، خواهان انطباق قانون اساسي با اصول اسلامي است.

طالباني: در سند موقت از اسلام به عنوان يک پايه استفاده شده است. اما نه به عنوان تنها پايه آن. ما هويت مسلمان را در کنار و با احترام به ديگر اديان مسيحي، يزيدي، صابعين عراق به رسميت مي شناسيم. اما قبول نداريم که اسلام تبديل به تنها پايه قانون اساسي کشورمان شود. ديگر گروه هاي سياسي هم موافقت خود را با استفاده از سند موقت به عنوان پله اول کار اعلام کرده اند.

 

سوال: آيا شما همچنان خواستار اتصال کرکوک و منابع نفتي آن به بخش خودمختار کردستان هستيد؟

طالباني: اين مسئله طبق اصل پنجاه و هشت سند موقت مورد بررسي قرار خواهد گرفت. اما براي اين منظور اول بايد شرائط کشور به حالت عادي باز گردد. ما به توافق رسيده‌ايم که در درجه اول به تمامي کردهايي که توسط رژيم بعثي از منطقه تبعيد شده اند، امکان بازگشت داده شود. خانواده‌هايي که طي طرح عرب سازي توسط رژيم ديکتاتوري صدام به کرکوک نقل مکان داده شده‌اند به مناطق خود بازگردانده شوند. پس از آن اهالي منطقه بايد تصميم بگيرند که مي‌خواهند زير کفالت منطقه خودمختار بروند يا نه.

 

سوال: توسط يک رفراندوم؟

طالباني: بله توسط يک رفراندوم يا از طريق انتخابات.

 

سوال: به خروج نيروهاي خارجي از کشورتان انديشيده‌ايد؟

طالباني: آنها بايد تا زماني که نيروهاي ما آمادگي کامل براي حفظ امنيت داخلي و پايان دادن به تروريسم را پيدا کنند، در کشور باقي بمانند. هرگاه به اين موقعيت دست يافتيم، از آنها تقاضا خواهيم کرد که عراق را ترک کنند. بدون آن که بخواهم تاريخي از پيش تعيين کنم ، فکر مي کنم اين امر تا قبل از سال 2006 مقدور نباشد.

 

سوال: چگونه در نظر داريد سني ها که پس از انتخابات از صحنه سياست عقب افتاده‌اند را وارد سير مذاکرات سياسي نماييد؟

طالباني: تهديدهاي گروهکهاي تروريستي باعث شد که آنها از شرکت در انتخابات بازبمانند. اشتباهات تعدادي از سران آنها نيز يکي ديگر از دلائل آن است. امروز اکثريت آنها از تحريم کردن انتخابات پشيمان هستند و مي خواهند در راي‌گيري آينده که يک سال ديگر برگزار مي شود، سهمي بگيرند. عليرغم تعداد کم کرسي‌هاي اهل سنت در مجلس، ما سعي مي‌کنيم به آنها امکان شرکت در سلسله تحولات دمکراتيک داده شود. آنها به يک سمت معاون رئيس جمهور دست يافتند. ما وظيفه خود مي‌دانيم که پست هاي وزارت براي آنها درنظر بگيريم و آنها را در مجمع نگارش قانون اساسي شرکت دهيم.

 

سوال: در اولين سخنراني خود به عنوان رئيس جمهور از عفو تروريستها سخن به ميان آورديد.

طالباني: نه يک عفو عمومي. همه تروريستها را نمي‌توان يکسان سنجيد. تعدادي از عراقي ها بر اين خيال بودند که مي توانند از طريق گروهک‌هايي به قول خودشان «مقاومت» امريکا را وادار به خروج از عراق سازند. امروز خلاف آن براي‌شان ثابت شده است. ما مي‌توانيم بازگشت اين دسته به روند دمکرhتيک را آسان سازيم. اما بديهي است با جانياني چون «القاعده» و يا «زرقوي» که مجريان يک جنگ براي انهدام شيعه‌ها و کردها هستند، برخوردي قاطع خواهيم کرد.

 

سوال: آيا مي توان انتخاب شما به سمت رياست جمهوري را ، پايان آروزي استقلال کامل کردستان، که در ميان تمامي کردها مشترک است، دانست؟

طالباني: آرزو جايگاه خود را دارد و واقعيت جايگاهي ديگري. اکثريت کردها راي خود را به ليست مشترک ما دادند، که در کادر شعار حکومت فدرال عراق کانديداتوري خود را پيش برديم و نه با شعار استقلال.  کردها چون ديگر خلق‌هاي جهان خواستار استقلال درتصميم گيري‌هاي خود هستند. اما درمقابل واقعيت موجود متوجه آن هستند که اين مهم مقدور نيست. چرا که اگر همسايه هاي ما به مرزهاي ما تجاوز نکنند و فقط مرزهاي خود را به روي ما ببندند، يک کردستان مستقل امکان موجوديت نخواهد داشت.