اجماع
جهانی علیه
ایران در صورت عدم‌پذيرش شرایط
آژانس
ابراهيم
يزدى
جمهورى
اسلامى ايران اعلام كرده است
كه
«تحقيقات فناورى هسته‌اى» خود را ظرف
چند روز آينده آغاز خواهد كرد، اما
معناى
واقعى
اين تحقيقات بر كسى روشن نيست. آيا اين
اقدام ايران، در شرايطى كه نه فقط
آمريكا،
بلكه اروپا نيز به اهداف جمهورى اسلامى
در برنامه هسته‌ا‌ى‌اش با
بى‌اعتمادى
مى‌نگرد، روند مذاكرات ايران و اروپا
را با بن‌بست كامل مواجه خواهد
ساخت؟
پيشنهاد روسيه به ايران مبنى بر انجام
روند غنى‌سازى اورانيوم در خاك آن كشور
چه
ويژگيهايى دارد و چه سرنوشتى پيدا كرده
است؟ گويا تمام اين مسايل ناروشن هستند.
دكتر
ابراهيم يزدى دبيركل نهضت آزادى در
گفتگويى با صداى آلمان، به اين گونه
پرسشها
و
نيز ميزان احتمال بوجود آمدن يك ائتلاف
جهانى عليه ايران پرداخته
است.
دویچه
وله: دکتر یزدی، معاون سازمان
انرژی اتمی ایران اعلام کرده
است که
ایران
تحقیق بر روی فن آوری سوخت هسته‌ای
را بزودی آغاز خواهد کرد. گویا
این
تحقیقات
نهم ژانویه، یعنی حدود ۴
روز دیگر آغاز خواهند شد. آیا فکر
می‌کنید این امر
می‌تواند
نشانگر این باشد که مذاکرات ایران
با کشورهای اروپایی دارد آرام
آرام به
پایان
خودش نزدیک می‌شود؟
ابراهیم
یزدی:
اینکه
ایران تحقیقات خود را پیرامون
سوخت
هسته‌ای
ادامه می‌دهد، این بحثی ست که
روشن نیست. اما علائم دیگر همه
می‌گوید که
احتمال
اینکه ایران با آژانس بین‌المللی
به توافقی برسد بسیار ضعیف است.
دویچه
وله: دکتر یزدی، مذاکرات ایران
و اروپا عملا بخاطر گفتگوهای
تهران
و مسکو متوقف مانده و اروپایی‌ها
گویا منتظر نتایج این گفت و
گوها هستند. فکر
می‌کنید
ایران چنانچه طرح روسیه را مبنی
بر غنی سازی اورانیوم در خاک آن
کشور
نپذیرد،
آمریکا و اروپا در برابر جمهوری
اسلامی چه واکنشی نشان خواهند
داد؟
ابراهیم
یزدی:
واکنش
ایران به پیشنهاد مسکو پیرامون
غنی‌سازی
ایران
در خاک روسیه با واکنشهای
متفاوتی در ایران روبرو شده است،
اما در مجموع کمتر
کسی
با این اصل موافق است. برای
اینکه روشن نیست و مقامات مسئول هم
توضیح نداده‌اند
که
جزییات طرح مسکو چیست.
بنابراین، روشن نیست که وقتی
می‌گویند غنی‌سازی
اورانیوم
در
خاک روسیه، آیا منظور اینست که
تاسیسات هسته‌ای ایران در
شهرهای نطنز و اصفهان و
اراک
باید موقتا لاک و مهر بشوند و
اورانیوم ایران در تاسیسات
هسته‌ای روسیه تغليض
بشود،
یا اینکه این تاسیسات
ایران، همه را پیاده می‌کنند و
به روسیه خواهند برد. در
هر
دو حال، زمینه‌ای پذیرش
چنین طرحی در ایران خیلی
فراهم نیست. اگرچه اتحادیه
اروپا
و آمریکایی‌ها از طرح روسیه
استقبال کرده‌اند، ولی سرنوشت
این طرح و امکان
موافقت
ایران با طرح روسیه بسیار
ضعیف است.
دویچه
وله: دکتر یزدی، رییس
کمیته‌ی انرژی هسته‌ای
دومای روسیه با لحنی
تند
در مورد ایران سخن گفته و اعلام کرده
است که چنانچه جمهوری اسلامی به
سناریویی
فراتر
از قرارداد منع ساخت و گسترش سلاح‌های
اتمی قدم بگذارد، روسیه هم در کنار
دیگر
کشورها ایران را محکوم خواهد کرد. به
نظر شما در صورتی که ایران بر
غنی سازی
اورانیوم
در خاک خودش پافشاری بکند، احتمال
ارجاع پرونده‌ی اتمی به شورای
امنیت و
قرارگرفتن
روسیه و چین در کنار آمریکا
وجود دارد؟
ابراهیم
یزدی:
این
اولین بار نیست که دولت روسیه
موضعی رسمی در
این
باره اتخاذ کرده است. قبلا هم در سفری
که رییس آژانس اتمی روسیه به
ایران آمده
بود
و یا وزیر امور خارجه با صراحت به
ایران توصیه کرده بودند که
پیشنهادات اروپا
را
بپذیرد و مانع از این بشود که
پرونده‌ی ایران به شورای
امنیت سازمان ملل برود.
اما
ظاهرا اصل این پیشنهاد روسیه،
با توجه به اینکه احتمالا ایران
نمی‌پذیرد و
استقبالی
که آمریکا و اروپا از پیشنهاد
روسیه کرده‌اند، اینست که یک
وحدتی در سطح
جهان
میان کشورهای بزرگ عضو دائم
شورای امنیت سازمان ملل بوجود
بیاید که اگر پرونده
به
آنجا منتقل شد مانعی بر سر راه
تصویب قطعنامه‌ای علیه
ایران نباشد. ظاهرا اینطور
نشان
می‌دهد که اگر ایران شرایط
آژانس را نپذیرد، یک اجماع
جهانی علیه ایران بوجود
آمده
است.
دویچه
وله: روزنامه‌ی «گاردین» مدعی
شده که گزارشی ۵۵
صفحه‌ای از سازمان
اطلاعات
کشورهای آلمان، فرانسه، انگلستان و
بلژیک بدست آورده است که نشان می‌دهد
ایران
از طریق یک شبکه مواد مورد نیاز
برای ساخت جنگ افزارهای هسته‌ای،
شیمیایی و
میکروبی
تهیه می‌کند و برای ساخت سلاح‌های
اتمی تماسهایی، از جمله با کره
شمالی و
جمهوری‌های
سابق شوروی گرفته است. در چنین
شرایطی مسئله‌ی از
سرگیری تحقیقات
فن‌آوری
سوخت هسته‌ای هم از سوی ایران
مطرح می‌شود. با توجه به مجموعه
این مسایل
شما
برخورد محتمل اروپا با جمهوری
اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ابراهیم
یزدی:
من
آن گزارش ۵۵
صفحه‌ای را که برخی از
روزنامه‌های
اروپایی به آن پرداخته‌اند
ندیده‌ام. ولی علی القاعده اگر
چنین گزارشی
با
این توصیفاتی که شما الان اشاره
کردید وجود داشته باشد، می‌بایستی
در اختیار
آژانس
بین‌المللی قرار بگیرد و آژانس
بین‌المللی در چارچوب
اختیاراتی که دارد
می‌تواند
با ایران وارد مذاکره بشود. اگر
چنانچه اطلاع قابل اعتنایی در
چنین
گزارش‌هایی
باشد، راه صحیح آنست که این
اطلاعات به آژانس داده شود و آژانس از
طریق
رابطه‌ای
که با ایران دارد، مطلب را با
ایران و توسط ایرانی‌ها
پیگیری کند.
دویچه
وله: دکتر یزدی، فکر می‌کنید
اگر ایران با روسیه نتواند به
توافق
نظر
برسد، آیا کماکان مذاکرات ایران
با کشورهای اروپایی ادامه
پیدا خواهد
کرد؟
ابراهیم
یزدی:
علی
الاصول اروپایی‌ها همچنان
معتقدند که باید
سعی
بکنند از طریق مذاکرات سیاسی و
دیپلماسی با ایران مسئله را حل
بکنند، مگر اینکه
حوادث
تازه‌ای اتفاق بیفتد. به نظر می‌رسد،
اگرچه ایران حاضر نشده است نظر اروپا
را
تامین
بکند، اما اروپایی‌ها مایل به
تبعیت از آمریکا نیستند، بلکه
ترجیح می‌دهند با
ایران
از طریق مذاکره پیش بروند.
دویچه
وله: یعنی شما فکر می‌کنید
که اروپا بجز پیشنهاد و یا طرح
روسیه
بدیل
دیگری برای مذاکره با ایران
دارد؟
ابراهیم
یزدی:
به
نظر من هنوز تمام راههای مذاکره‌ی
دپیلماسی
بسته
نشده است و اروپایی‌ها سعی
می‌کنند از همین کانال‌ها
برای پیگیری مذاکرات و
قانع
ساختن ایران به قبول شرایط به
مذاکره ادامه بدهند.