"نشان دادن تصویر متهم و پخش اعترافات او غیر قانونی است"

به نقل از سايت دويچه وله

میترا شجاعی 

عبدالفتاح سلطانی:پخش اعترافات‌ها از تلویزیون یک تخلف دوگانه است

اعلام تلویزیون ایران مبنی بر پخش "اعترافات" هاله اسفندیاری و کیان تاجبخش، حاکی از ادامه روشی است که در ۲۹ سال گذشته در ایران رایج بوده است.[*]  وکیل خانم اسفندیاری می‌گویدکه حرف‌های موکلش قطعاَ در شرایط عادی ابراز نشده است.

تلویزیون جمهوری اسلامی ایران با پخش یک تیزر از اعترافات هاله اسفندیاری و  کیان تاجبخش،  دو ایرانی – امریکایی که چندین ماه است به اتهام جاسوسی در زندان به سر می‌برند، اعلام کرده که نوار کامل این اعترافات را در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه این هفته پخش خواهد کرد.

این خبر مخالفتهای زیادی را در داخل و خارج ایران برانگیخته است. عبدالفتاح سلطانی یکی از وکلای هاله اسفندیاری، پخش این اعترافات از تلویزیون را دو گونه تخلف می‌داند.

فردا و پس‌فردا، ساعت ۱۸:۴۵ دقیقه به وقت گرینویچ، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ای پخش خواهد کرد تحت عنوان: «به نام دموکراسی». در این برنامه هاله اسفندیاری و کیان تاجبخش در برابر دوربین اعتراف می‌کنند که کارشان شناسایی استادان و روشنفکران ایرانی برای انجام انقلاب مخملی بوده و تلاشهایشان نیز تحت نام گفت‌وگو، زنان و دموکراسی صورت می‌گرفته است.

قسمتهایی از این فیلم، شب گذشته از تلویزیون دولتی ایران پخش شد. در این تصاویر علاوه بر هاله اسفندیاری و کیان تاجبخش، رامین جهانبگلو نویسنده ایرانی – کانادایی که سال گذشته بازداشت شده‌‌بود، نیز نشان داده شده‌است.

عبدالفتاح سلطانی وکیل مدافع هاله اسفندیاری، افشا کردن نام و مشخصات متهم را قبل از اثبات جرم او غیرقانونی می‌داند: «باید بگویم که متاسفانه یک برخورد دوگانه از طرف بعضی از قضات در رابطه با متهمین انجام می‌شود و آن اینکه وقتی متهمین اقتصادی، کسانی که میلیاردها ثروت این مملکت را حیف و میل کرده‌اند مطرح می‌شوند، هرگز حاضر نمی‌شوند اسم و هویت این اشخاص افشا بشود و اینها را معرفی کنند. اخیرا فقط چند مورد را معرفی کرده‌اند و قبلا به سختی این کار را می‌کردند و می‌گفتند حفظ آبرو و حیثیت متهمین واجب است. از نظر قانونی هم باز منع داریم تا زمانیکه حکم قطعی کسی صادر نشده است، حق نداریم با حیثیت اشخاص بازی کنیم. ولی متاسفانه وقتی پای متهمین سیاسی مطرح می‌شود، البته این اولین بار نیست که ما شاهد هستیم در رابطه با متهمین سیاسی این اقدامات غیرقانونی و غیرشرعی صورت می‌گیرد.

وی سپس به مسئله گرفتن اعتراف از روشهای غیرقانونی اشاره می‌کند و می‌گوید اگر این اعترافات در شرایط عادی انجام شده چرا به وکلای متهمان اجازه حضور در مراحل بازرسی را نمی‌دهند: «اگر کسانی که مدعی هستند، من نمی‌دانم خانم هاله اسفندیاری چه گفته و یا چه می‌خواهد بگوید، ولی اگر واقعا می‌گویند در شرایط آزاد ایشان این حرفها را زده است، چرا اجازه نمی‌دهند که وکلایش وکالتنامه را به امضایش برسانند، چرا اجازه نمی‌دهند خانواده‌اش با او ملاقات بکنند و چرا اجازه نمی‌دهند در بازجویی‌ها وکیل حضور داشته باشد؟ اگر شرایط عادی‌ است چرا مانع حضور وکیل می‌شوند؟ همین که قاضی یا ماموری مانع حضور وکیل در حین تحقیقات می‌شود، نشان می‌دهد فضای تحقیقات فضای طبیعی و عادی نیست، وگرنه وکیل در حین تحقیقات چه کار می‌خواهد بکند؟ می‌خواهد شاهد اعمال بازجو باشد که مبادا قانون را نقض بکند».

وکیل هاله اسفندیاری به حق متهم برای داشتن وکیل و حضور وکیل در تمامی مراحل بازرسی اشاره می‌کند. به اعتقاد او قطع ارتباط متهم با دنیای خارج، نشانه این است که این اعترافات در شرایط عادی گرفته نشده‌است: «در همه‌ جای دنیا و در قانون اساسی ما و در سایر قوانین، از جمله قانون حقوق شهروندی، این حق برای متهم در نظر گرفته شده است. پس همین که متهمی را ارتباطش را با عالم داخل و خارج قطع می‌کنند، همین که نمی‌گذارند وکیلش با وی ملاقات داشته باشد و الان هم می‌گویند که می‌خواهیم بیاوریمش تلویزیون و ازش اعترافاتی گرفتیم، من پیشاپیش عرض می‌کنم آنچه این خانم یا هر متهم دیگری بگوید، قطعا از طریق قانونی و شرعی اخذ نشده است، قطعا تحت شرایط عادی نبوده است، بلکه اگر راست می‌گویند و می‌گویند که ایشان خیلی عادی این حرفها را زده است، ایشان را آزاد کنند، قرارشان را فسخ بکنند و اگر آمد بیرون همین حرفها را زد، ما می‌گوییم شما درست می‌گویید. خیلی ساده است این مطلب».

به نظر عبدالفتاح سلطانی، با پخش اعترافات این متهمان از تلویزیون دولتی ایران، دو تخلف صورت می‌گیرد یکی گرفتن اعتراف به شکل غیرقانونی و دیگر پخش آن از طریق تلویزیون که در حقیقت بازی با آبرو و حیثیت افراد است.

این وکیل دادگستری سپس به این نکته اشاره می‌کند که تنها ماندن متهم با بازجو امکان اعتراف او به هرآنچه را که نکرده است بیشتر می‌کند: «به نظر من باید به افکار عمومی دنیا و ایران این مطلب را گفت که هر انسانی هرچقدر اراده‌ی پولادین و آهنینی داشته باشد، اگر تنها قرار بگیرد در کنار بازجو، هیچ حامی‌ای نداشته باشد، هیچ ناظری بر اعمال بازجو نباشد، امکان اینکه اقرارهایی از این سنگین‌تر هم بکند وجود دارد. برای اصلاح این وضعیت یکی از راههایش این است که حتما باید وکیل در همه‌ی تحقیقات و بازجویی‌ها حضور داشته باشد».

هاله اسفندیاری پژوهشگر موسسه تحقیقاتی وودر ویلسون، حدود سه ماه پیش در حالی که برای بازدید از مادر بیمارش به ایران سفر کرده‌بود توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.

 کیان تاجبخش نیز پژوهشگر علوم اجتماعی و مشاور نهاد جامعه باز وابسته به بنیاد جورج سوروس در آمریکاست که او نیز به اتهام اقدام علیه امنیت ملی از طریق فعالیت تبلیغی و جاسوسی از حدود دو ماه پیش در بازداشت موقت به سر می‌برد. 

[*] ـ توضيح نشريه اينترنتی جنبش سوسياليستی ، اين شيوه تبليغاتی نه تنها در طول حيات رژيم جمهوری اسلامی ، حتی در زمان رژيم محمد رضا شاه نيز اعمال می شده است!