2/10/85

تحولات آذربايجان از نگاه دكتر غفار فرزدي

ميزگردي که قرار بود با حضور سه تن از فعالين سياسي تبريز با محوريت بحث مسايل آذربايجان برگزار شود ،بدليل آنچه ممانعت عوامل اطلاعاتي و امنيتي عنوان مي شد تنها با حضور يک نفر برگزار شد.

بر اساس دعوت نامه ايکه از سوي واحد آذربايجان نهضت آزادي ايران منتشر شده بود قرار اين همايش با حضور دکتر غفار فرزدي دبير شاخه آذربايجان نهضت آزادي ايران و عضو شوراي مرکزي نهضت،مهندس عباس پوراظهري عضو جنبش مسلمانان مبارز ايران در تبريز و حسن ارک چهره برجسته حرکت ملي آذربايجان برگزار شود.

مسئول تشکيل جلسه علت ممانعت از حضور منهدس پوراظهري و ارک را تحت پيگرد بودن اين دو از سوي اداره کل اطلاعات استان عنوان کرد.عباس پوراظهري و حسن ارک بدليل آنچه که از آن حضور در اغتشاشات خرداد ماه و همراهي با معترضان عنوان شده بود دستگير شدند و مورد مجازات قرار گرفتند.

با اينحال دکتر فرزدي تنها کسي بود که توانست به بيان ديدگاه هاي خود و نهضت آزادي ايران بپردازد.اين عضو برجسته نهضت آزادي اهم ديدگاه هاي خود را پس از ذکر دو مقدمه راه حل هاي خود را در ارتباط با مسايل آذربايجان ابراز داشت.

دکتر غفار فرزدي با بيان اينکه ايران کشوري است با اقوام و اقليت هاي فراوان به جمله اي از نويسنده کتاب ايران بين دو انقلاب اشاره کرد که در آن از ايران به عنوان موزاييک ياد شده بود که به لحاظ اندازه و رنگ متفاوت بود.

وي در تشريح اين واژه - موزاييک- گفت اين اصطلاع يقينا مترداف با تنوع فرهنگي و گروهي است.فرزدي دسته بندي اين تنوع را شامل مردم خانه به دوش ،روستايي ، شهري ،مسلمان و غير مسلمان ، تفاوت هاي زباني حتي لهجه اي و کليه اقوام اعلام کرد.

فرزدي يکي از مهمترين مسايل آذربايجان را مطالبات اين خطه عنوان کرد و از آن به عنوان "خودمختاري فرهنگي"نام برد.وي با بيان اينکه مسولين کشور نگاه امنيتي به مقوله مطالبات دارند افزود:بسياري از مسولين با ترسيم يک نگاه امنيتي مانع از پيشرفت فرهنگي ، سياسي ، اجتماعي و...در آدربايجان مي شوند.

تهديد الحاق به جمهوري آذربايجان مهمترين تهديدي است که در منطقه آذربايجان در محافل مديريتي موج مي زند و همين امر دست آويز سياست هاي غلط در همين منطقه است.

وي تنها راه حل غلبه بر چنين معضلي را تمرکز زدايي عنوان کرد که مي تواند به بخش اعظمي از مطالبات پايان دهد.وي کليه مسولين حکومتي را به اين امر دعوت کرد و به آنان پيشنهاد کرد که به محلات و اقوام اختيارات تام فرهنگي و خودمختاري براي حفظ وحدت ملي ارائه دهند.

دکتر فرزدي همچنين در بخش دوم سخنانش وارد بحثي ملي شد و با اشاره به منابع سرشار انرژي در کشور و در آمد حاصله از آن بين سال هاي 85 تا 79 رقمي معادل 410 ميليارد تومان است تصريح کرد :متاسفانه ما کشور فقيري هستيم و وضعيت اقتصادي ما در قياس با کشور هاي ديگر بسيار تاسف برانگيز است.

وي به  آمار دو کشور ترکيه و مالزي اشاره کرد که بين سال هاي 56 تا 84 در آمد سرانه شان بين چهار تا هفت برابر افزايش يافته است.

وي با بيان اينکه وضعيت منابع ايران دستکمي از منابع مالزي و ترکيه ندارد تنها علت اين نابساماني اقتصادي را سوء مديريت ، ناتواني مديرت و فساد مديرتي بر شمرد.

عضو برجسته نهضت آزادي ايران با بيان اينکه "تغيير لازمه عبور از اين بحران است".

وي دو راه انقلاب و رفرم راديکاليزه شده را راه حل هاي فعلي براي عبور از بحران برشمرد.

وي با اشاره مختصر به ويژگي هاي انقلاب آن را ويران گري و خشونت ياد کرد و آن را مطلوب ندانست.وي انقلاب را به عنوان عاملي که منافع ملي را تهديد مي کند معرفي کرد و با تاکيد بر اينکه "دل خوشي از مسولان نداريم"تصريح کرد:با گروه هايي که اهداف براندازانه دارند ، با هر شعار و تحت هيچ شرايطي همکاري نکرده و نمي کنيم.

وي منظورش را "نمي کنيم" را در لابلاي ديگر سخانش به جبهه دمکراسي خواهي و حقوق بشر ربط داد که وي به نوعي از آن جبهه سخن مي گفت.

دکتر فرزدي ديگر راه حل موجود را رقرم راديکاليزه شده عنوان کرد و خاطر نشان مرد:تحول بدون خشونت راه دشواري است و هزينه مي خواهد.اگر ما - به عنوان فعالان سياسي- مي خواهيم به وي منافع اجتماعي و سياسي کشور و حتي منطقه حرکت کنيم نبايد تنها تماشاگر باشيم و بايد به ميدان وارد شويم.

وي رفرم را بهترين گزينه براي چالش به منظور احقاق مطالبات مردم برشمرد و خاطر نشان کرد که شهروندان بايد سهم خود را از طريق حضور در تجمعات مدني بپردازند و دولت و پارلمان را از انفعال خارج کنند.

وي در تشريح چگونگي پيمايش اين راه به قانون اساسي اشاره کرد که در آن 40 اصل از اصول آن به حقوق شهروندي شهروندان اختصاص يافته است.

دکتر فرزدي با بيان اينکه بسياري از شهروندان از اصول مندرج در قانون اساسي در ارتباط با حقوق شهروندي بي اطلاعند گفت:بساري از اين اصول در جامعه نقض مي شود.نظير تجاوز به حريم خصوصي ، تفتيش عقايد و...

وي آنگاه به ميثاق جبهه دمکراسي خواهي و حقوق بشر با حاکميت اشاره کرد و آنرا قانون اساسي مصوب حاکميت معرفي کرد.

وي در بحث "چگونه بايد اجرا کرد" به اصول 15 و 19 قانون اساسي اشاره کرد که در آن بر لزوم احقاق حقوق فرهنگي اشاره شده است.

اين عضو برجسته نهضت ازادي ايران به متن پيش نويس قانون اساسي در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اشاره کرد و محتواي آن را چنيني اعلام کرد:همه اقوام ايران اعم از فارس ، عرب ، ترک ،کرد ، لر ، بلوچ ، ترکمن و نظاير آنها از حقوق کاملا مساوي برخوردارند و هيچ را بر هيچ کس برتري نيست وبايد اجرا شود.

وي در ادامه به آخرين پژوهش منتشر شده از سوي اداره کل فرهنگ و ارشاد اشاره کرد که طي آن دو عامل تحقير و تبعيض 75 درصد مردم تبريز را تحريک مي کند.

وي با انتقاد از دستگاه هاي مجري قانون اساسي خاطر نشان کرد:اين دو عامل سالهاست که در کشور بر عليه ترک ها و ديگر قوميت ها اعمال مي شود و تقريبا هيچکس پاسخگو نيست.

توسعه سياسي راه حل نهايي

وي بار ديگر با اشاره به اصول مندرج قانون اساسي مبني بر حقوق شهروندي آنها را جزو تعهدات حاکميت برشمرد و برخي ديگر را جزو مواردي که حاکميت نبايد به ان حريم ها وارد شود عنوان کرد.

وي توسعه و تقويت NGO ها را عاملي مناسب در جهت تقويت تريبون هاي احقاق حقوق ملي و شهروندي عنوان کرد و بر ضرورت خروج از جامعه توده اي و اتميزه شده تاکيد کرد.

به گفته وي جامعه اتميزه شده همواره بستر مناسب را براي تضييع حقوق فراهم مي کند.

وي با بيان اينکه بايد برخي اختلافات قديمي را کنار گذاشت بر ضرورت اجماع در خصوص موارد و اهداف مشترک تاکيد کرد.

دکتر فرزدي با بيان اينکه اختلاف نظر مانع وحدت نيست به انديشه به موارد مورد تفاهم تاکيد کرد.

وي دمکراسي را ياد گرفتني توصيف کرد که در کوله هيچ امريکايي اي وارد ايران نمي شود.